মই ভাল শিক্ষক হ'ব নোৱাৰিলোঁ (গ্ৰন্থ)

মই ভাল শিক্ষক হ'ব নোৱাৰিলোঁ মইনা গোস্বামীৰ দ্বাৰা ৰচিত এখন উপন্যাস। প্ৰথম প্ৰকাশ ২০১৩ চনৰ জানুৱাৰী মাহত।

উদ্ধৃতিসমূহ

1. শিক্ষকেই নহয়, ডাক্তৰ ইঞ্জিনিয়াৰ, অফিচাৰ, মিনিষ্টাৰ, এম এল এ, ইত্যাদি সকলোৱে জানিব লাগে জনতাৰ মনস্তত্ত্ব, থাকিব লাগে সমাজ বিজ্ঞানৰ জ্ঞান৷ জনতাৰ মনস্তত্ত্ব জানিব খোজা মানে তেওঁলোকক ভালপোৱা৷ হৃদয়ত সঠিক ভালপোৱা নাথাকিলে কোনো কামেই ভালকৈ কৰিব নোৱাৰি৷
2. মানুহক সকলো ক্ষেত্ৰতে ‘নলেজ’ লাগে৷ জ্ঞান নহ’লে মানুহক খং কৰিবও নোৱাৰি, ভালপোৱাও দিব নোৱাৰি, আনৰ পৰা আনকি ভালপোৱা ল’বও নোৱাৰি৷
3. যিকোনো সৃজনমূলক ক্ৰিয়াকলাপৰ প্ৰাৰম্ভিক চৰ্ত হ'ল অক্লান্ত শ্ৰমৰ প্ৰতি অদম্য প্ৰৱণতা।
4. অযথা সময় ক্ষয় কৰা লোকসকল জীৱনৰ সকলো ফালৰ পৰা দেউলীয়া হয়।
5. হৃদয়ক বাদ দি কি কি কাম মগজুৰে কৰিব পাৰি মই নাজানো; কিন্তু মই এটা কথা জানো— হৃদয় বাদ দি কেৱল মগজুৰে শিক্ষকতাৰ কাম কৰিব নোৱাৰি।
6. মানুহৰ জীৱনৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ শত্ৰু হ’ল ভয়৷
7. নিজৰ ভাষাটো বৰ্তাই ৰাখিবলৈ মানুহে আন্দোলন কৰে৷ মোৰ তেজত- মোৰ চকুপানীত- মোৰ সপোনত প্ৰতিটো লহমাত মাতৃভাষাটো আছে৷ মাতৃভাষা বাদ দিয়া মানে মই এক শিপাহীন গছ৷ শিপা নথকা গছ বাগৰি পৰিবলৈ কিমাননো পৰ!
8. বিশ্বাস লাগে- বিশ্বাস প্ৰয়োজন; কিন্তু বিশ্বাসৰ পাছত আৰু ঢাপ আছে, তাৰ নাম জ্ঞান৷ জ্ঞানৰ দ্বাৰা পৰীক্ষা নকৰা বিশ্বাসে মানুহক আন্ধাৰলৈ নিব পাৰে৷ বাস্তৱ অৱস্থাৰ মাজেদি বিভিন্ন ঘটনা-পৰিঘটনাই বিশ্বাসক ভাঙি-ছিঙি নতুন জ্ঞানলৈ ৰূপান্তৰ কৰ৷
9. সামাজিক পৰিৱেশেহে এই মেজাজবোৰক প্ৰয়োজনীয় ৰূপত গঢ় দিব পাৰে৷ সামাজিক পৰিৱেশ চৰিত্ৰ গঠনৰ চূড়ান্ত চৰ্ত৷
10. সকলো সন্তানৰ মাজতে প্ৰতিভা বা দক্ষতাৰ সমস্ত স্বাভাৱিক ক্ষমতা মজুত থাকে৷ পৰিৱেশ, সুযোগ-সুবিধা, ধাৰাবাহিক চৰ্চা তথা Guidance পালে গুণৰ বিকাশ সম্ভৱ হ’ব পাৰে৷
11. পুৰণি পৰম্পৰাগত বন্ধা-ধৰা অভ্যাসৰ প্ৰতি থকা কিছুমান অন্ধ অনুৰাগৰ বাবে- নতুন মানুহৰ পৰা শিকাৰ অনাগ্ৰহৰ বাবে আৰু পৰস্পৰৰ প্ৰতি থাকিবলগীয়া বোধৰ অৱক্ষয়ৰ বাবে অগ্ৰজ আৰু অনুজৰ, পিতা-মাতাৰ লগত পুত্ৰ-কন্যাৰ, ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ লগত শিক্ষক-শিক্ষয়িত্ৰীৰ আন্তৰিক সম্পৰ্কৰ ডোলডাল জীৰ্ণ হৈ গৈ আছে৷ পিতৃ-মাতৃয়ে অইনৰ আগতে সন্তানক ’আমাৰ ইয়াৰ কাম নাই, ধ্বংস হ’ব ই’ বুলি যেতিয়া কয়- বিশ্বাসৰ কণমানি পুলিটো থানবান হৈ যায়৷ শিক্ষক-শিক্ষয়িত্ৰীয়েও একাদৰে ’তোমালোকৰ দ্বাৰা নহ’ব, কোনো আশা কৰিব নোৱাৰি তোমালোকক’ বা অগ্ৰজে অনুজক ’যুৱ প্ৰজন্ম বৰবাদ’ হোৱা বুলি ক’লে আন্তৰিক সম্পৰ্কৰ ডোলডাল মজবুত নহয়- লাহে লাহে ছিঙিহে যায়৷ গজি উঠে হিংস্ৰতা, পাশৱিক হিংস্ৰতাতকৈও যি প্ৰবল৷

• আজিৰ সমাজত পুঁজি হ’ল স্বাধীন স্বতন্ত্ৰ সত্তা; কিন্তু জীৱন্ত মানুহ পৰাধীন৷ পুঁজিয়ে একোজন মানুহৰ সত্তাক চৌদিশৰ পৰা খহায়৷ মানুহ নিজেই নিজৰ পৰা বিচ্ছিন্ন হয়৷

1. মানুহৰ মনতো ময়লা জমা হয়, পুৰণিকলীয়া কামত নহা এলান্ধু জমা হয়৷ কাপোৰখন জড় পদাৰ্থ, নিজে নিজে ময়লা আঁতৰাব নোৱাৰে; কিন্তু মানুহ জীৱ থকা পদাৰ্থ৷ মানুহৰ এক উচ্চ চেতনাযুক্ত বিবেক আছে৷ মানুহৰ মনৰ মাজত জমা হোৱা ময়লাবোৰ আঁতৰাবলৈ বিবেকত আঘাত কৰিবলগীয়া হয়৷ তাৰবাবে আমাৰ পদ্ধতি হ’ল সমালোচনা, যাক তোমালোকে গালি বুলিও ক’ব পাৰা৷ সমালোচনা বা গালি মানুহ এজনক Transform কৰাৰ- সলনি কৰাৰ চেষ্টা৷
2. সঠিক সংস্কৃতি চৰ্চাই এক শক্তিশালী মূল্যবোধৰ জন্ম দিয়ে৷
3. তুমি প্ৰথমতে মনৰ ভিতৰখন চিজিল কৰা; তোমাৰ ঘৰখন চিজিল কৰাৰ নামত ইমান সময় নষ্ট কৰিব নালাগে৷
4. অন্ন-বস্ত্ৰ-বাসস্থানৰ দৰে শিক্ষা আৰু স্বাস্থ্যওতো মানৱীয় জীৱনৰ মৌলিক প্ৰয়োজন; অথচ কিয় ইমান অধঃপতিত শিক্ষা আৰু স্বাস্থ্যৰক্ষাৰ ব্যৱস্থা? চৌদিশে ইমান গ্ৰন্থ, অজস্ৰ শিক্ষক, জ্ঞানী-গুণী দাৰ্শনিক, বিজ্ঞানীৰে ভৰপূৰ পৃথিৱীখনত কিয় ইমান হিংসা-বিদ্বেষ? শৈশৱৰ অন্তঃসলিলা কৌতূহল-উদ্দীপনা কিয় শীৰ্ণ হয় বিদ্যালয়ৰ মজিয়াত? কিয় সৃষ্টি হয় শিশুমনত বিদ্যালয় আতংক?
5. স্বতঃস্ফূৰ্তভাৱে মানুহে জন্মলগ্নৰে পৰা সঠিক-বেঠিক, সৎ-অসৎ, শুদ্ধ-অশুদ্ধ অলেখ কথা শিকি আহে। পিতৃ-মাতৃ, আত্মীয়-স্বজন, লগ-লগৰীয়াৰ কাম-কাজ, কথা-বতৰা শুনি গঢ়ি উঠে এক দৃষ্টিভংগী- এক মূল্যবোধ। তেওঁলোকে অন্ধভাৱে আহৰণ কৰে আখৰৰ পৰা চৰিত্ৰলৈ। সেইবোৰ আলফুলকৈ চকুৰ সন্মুখলৈ আনি সচেতনভাৱে শুদ্ধভাৱে গ্ৰহণ আৰু অশুদ্ধবোৰ বৰ্জন কৰিবলৈ শিকোৱাজনক আমি শিক্ষক বুলি কওঁ।
6. “এই শিক্ষকতাৰ কামটোক তই ক্ষুদ্ৰ নকৰিবি আলোক, এই মহাবিশ্বত নিজে শিকাখিনি এনেদৰে বিলাই দিয়াৰ সুবিধা কিমানেনো পায়! তদুপৰি কি যে এক মহান ক্ষেত্ৰ এয়া!”
7. মাতৃভাষা, গণিত, ইংৰাজী, বিজ্ঞান আদি বিষয়বোৰ কেৱলতো কিছুমান শ্ৰেণীশিক্ষকৰ ক্ষুদ্ৰ বিষয় নহয়; ই যে জীৱনক প্ৰাত্যহিক জঞ্জালৰ পৰা মুক্ত কৰি ওপৰলৈ তুলি ধৰা এক যুগোচিত আনন্দময় আখৰা।
8. পৃথিৱীত মানৱী জনম সাৰ্থক হোৱা কামবোৰৰ এটা হ’ল তাৰ বাবে নিজে জনাখিনি আনক বিলাই দিয়া।
9. বিদ্যালয়বোৰ ফাৰ্ণিচাৰ হাউছ নহয়; অথচ ফাৰ্ণিচাৰ হাউছৰ দৰে। তাতো মানুহ নামৰ জীৱন্ত সঁজুলিবিধক বিশেষ মানৱীয় আকাৰ-আকৃতি দিয়াৰ প্ৰয়াস চলে।
10. তই তোৰ জীৱনেৰে ক্ষুদ্ৰ পৰিমণ্ডলত হ’লেও শ্লথ-মন্থৰ পৰিৱেশক গতিশীল আৰু ক্ষিপ্ৰ কৰি তুলিব লাগিব।
11. একদেশদৰ্শী ঈশ্বৰ চিন্তাই ভ্ৰান্তি সুখ দিব পাৰে, বাস্তৱতাৰ অযুত সমস্যাৰে ভাৰাক্ৰান্ত জীৱনক ক্ষণিক সময়ৰ বাবে আঁউজি দিয়াৰ ব্যৱস্থা কৰিব বিচাৰে; কিন্তু মহাসত্যক অনুধ্যান কৰিবলৈ নিশিকায়।
12. সৌজন্য প্ৰদৰ্শনত একো খৰচ নহয়; কিন্তু বিপুল লাভ হয়। সৌজন্য এখন সংস্কৃতিৱান সমাজৰ প্ৰাণময় শব্দ।
13. সৌজন্যজ্ঞান নথকাজন মানুহৰ শৰীৰধাৰী জন্তু মাথোন। পিছে সৌজন্য প্ৰদৰ্শন একপক্ষীয় নহয়। এজনে হাঁহিৰে দিয়া সম্ভাষণত প্ৰতিপক্ষৰো চকু-মুখ হাঁহি বিৰিঙি উঠিব লাগে।
14. তুলি ধৰাৰ ইচ্ছাহে আচল মানৱীয় আকাংক্ষা।
15. মানুহ এজনক ভাল বুলি শুনি বিশ্বাস কৰা আৰু তেওঁৰ লগত কথা পাতি আচাৰ-আচৰণ পৰীক্ষা কৰি জনা দুটা বেলেগ কথা।
16. জীৱন ফৰ্মূলাৰে- সূত্ৰৰে নচলে। জীৱনে আৰ্হি বিচাৰে। জীৱনে বিন্দুৰ পৰা সিন্ধুলৈ আগবাঢ়িব খোজে।